Ngỡ ngàng trước sự nguy nga của Tháp chùa Dạm – biểu trưng của kiến trúc Phật giáo thời Lý (phục dựng video 3D)
Theo tài liệu lịch sử, chùa Dạm còn có tên khác là Cảnh Long Đồng Khánh, hay Đại Lãm Tự, từng là trung tâm Phật giáo lớn, đại danh lam thắng cảnh thời nhà Lý (1009 – 1225), được đích thân Hoàng Thái Hậu Ỷ Lan chọn đất và cho xây dựng từ năm 1086, hoàn thành vào năm 1094.
Ban đầu chùa có 12 tòa nhà, thời sau được tôn tạo lại với quy mô rất lớn lên tới hơn 100 gian. Qua nhiều biến cố thời gian, hầu hết mọi công trình kiến trúc cổ xưa của chùa Dạm đã không còn, nhưng những vết tích còn lại vẫn đủ để gợi nhắc về vẻ đẹp hoành tráng của ngôi đại tự cổ. Trong đó, nguyên vẹn nhất phải kể đến cây cột đá ngàn năm sừng sững nằm ở ngoài khuôn viên của chùa. Cột đá này cao khoảng 5 mét, lưng dựa vào núi Đại Lãm (núi Dạm) mặt hướng về phía Đông với cấu trúc gồm 2 phần: phần gốc hình vuông với tiết diện dài gần 2m; phần ngọn hình tròn có đường kính lên tới gần 1,5m. Điểm nhấn độc đáo nhất trên trụ đá là đôi rồng thời Lý tuyệt đẹp được chạm nổi. Đầu rồng uy nghi với mào lửa vươn cao chầu ngọc. Thân rồng uyển chuyển uốn khúc hình chữ S quấn quanh cột hai đuôi ngoắc vào nhau. Ngay cả những chi tiết nhỏ nhất như vảy rồng, chân rồng với móng sắc nhọn cũng được người xưa chạm khắc rất chi tiết, tỉ mỉ.
Đây là một trong những loại hình kiến trúc tháp Phật giáo độc đáo và đặc biệt trong lịch sử nghệ thuật kiến trúc Phật giáo Việt Nam (thế kỷ XI – XII). Phản ánh sự phát triển mạnh mẽ, đa dạng của đời sống Phật giáo vương triều nhà Lý và đồng thời cho thấy khả năng tư duy sáng tạo và trình độ kỹ thuật xây dựng rất cao của các kiến trúc sư đương thời. Cùng với hệ thống các công trình có quy mô lớn với kết cấu tương tự được xây dựng trong thời Lý tại Kinh đô Thăng Long, thì Kiến trúc tháp chùa Dạm (1088 – 1094) là một trong những đại diện tiêu biểu của phong cách nghệ thuật kiến trúc Phật giáo Đại Việt, biểu trưng cho tư tưởng – trí tuệ của các bậc tiền nhân.
Mô hình phục dựng 3D dưới đây một trong những kết quả nghiên cứu mới nhất của Dự án “Nghiên cứu, phục dựng kiến trúc chùa Dạm (1088-1094) dựa trên những phát hiện khảo cổ học” được Viện Khảo cổ học tiến hành cùng các nhà khoa học nghiên cứu cổ học và các kiến trúc sư xây dựng. Chúng ta có thể hình dung được phần nào về nghệ thuật kiến trúc Phật giáo phát triển đỉnh cao dưới thời Lý.
