Vì sao những ngôi chùa trên núi thường rất linh thiêng?
Không phải ngẫu nhiên mà từ ngàn xưa, những ngọn núi cao và linh thiêng luôn được các bậc cao tăng lựa chọn để làm nơi xây dựng chùa chiền.
Đây không chỉ là điểm “hội tụ” khí thiêng của đất trời, địa thế này còn đặc biệt phù hợp với tinh thần nguyên thủy của Phật giáo: buông bỏ tất thảy mọi thứ thuộc về thế tục, xa lánh cám dỗ bụi trần để tu tập, nhanh chóng tìm được con đường Giác ngộ.
Những sơn tự ngàn năm mây trắng bay
Là một trong những tôn giáo lớn nhất thế giới, xuyên suốt chiều dài lịch sử, Đạo Phật đã để lại cho nhân loại hàng triệu công trình kỳ vĩ. Trong số đó, những sơn tự “ngàn năm mây trắng bay” luôn có một vị trí hết sức đặc biệt.
Trên thế giới, có thể kể tới tứ đại Phật giáo danh sơn của Trung Quốc. Đây chính là bốn ngọn núi thiêng nơi tập trung của rất nhiều quần thể tâm linh độc đáo. Điển hình như Ngũ Đài Sơn tại tỉnh Sơn Tây của quốc gia này. Với độ cao 3058m, Ngũ Đài Sơn được mệnh danh là “Thanh lương thế giới” của các tín đồ khi đã chứng kiến sự phát triển Phật giáo trong suốt hai thiên niên kỷ qua. Kể từ đời Đường, Tống, các nhà sư từ khắp châu Á cũng thường hành hương về đây để dâng hương.
Tại Tây Tạng, nổi tiếng nhất là tu viện Rongbuk – Tu viện nằm ở độ cao lớn nhất thế giới. Với độ cao 5.000m so với mực nước biển, đây cũng là một trong những điểm đến linh thiêng nhất của tín đồ Phật giáo Mật tông. Những sơn tự nổi tiếng khác có thể kể tới là Taktsang Palphug (Bhutan), chùa Đá Vàng (Myanmar) hay Huyền Không tự (Trung Quốc)…
Tại Việt Nam, những ngôi chùa linh thiêng nhất cũng thường có vị trí “tọa sơn” tương tự.
Điển hình ở phía Bắc có chùa Đồng Yên Tử nằm trong quần thể Trúc Lâm Yên Tử, đây là ngôi chùa được làm bằng đồng trên núi cao nhất. Ngôi chùa được đúc theo nguyên mẫu của chùa Dâu Keo (Bắc Ninh). Chùa Đồng đúc nặng 70 tấn, dài 4,6m, rộng 3,6m và chiều cao từ cột nền tới mái là 3,35m.
Tọa lạc trên đỉnh Yên Sơn với độ cao 1068m so với mực nước biển, đây là vị trí hội tụ linh khí của đỉnh Bạch Vân Sơn nên quanh năm mây vờn gió cuộn. Vốn là “vùng đất thánh” của Thiền phái Trúc Lâm, không gian thanh tịnh và cách biệt với nhân gian của Yên Tử là nơi lý tưởng để người tu thiền đạt đạo.
Nằm trong quần thể di tích Yên Tử phải kể đến Vườn tháp Huệ Quang, nơi thờ ngọc cốt của các thế hệ Thiền sư tu hành tại Hoa Yên qua các thời Trần, Lê… Nơi tụ vượng linh khí của long mạch Yên Tử khởi nguồn từ đỉnh non thiêng theo hướng Bắc Nam. Tháp Tổ Huệ Quang lưu giữ xá lợi của Phật Hoàng Trần Nhân Tông. Tháp do vua Trần Anh Tông và Đệ nhị Tổ Pháp Loa cùng các tăng môn Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử xây dựng vào năm Kỷ Dậu (1309), sau một năm Điều Ngự Giác Hoàng Trần Nhân Tông nhập Niết Bàn.
Nằm ở phía Tây Bắc là quần thể tâm linh Fansipan trên nóc nhà Đông Dương, có độ cao hơn 3000m so với mực nước biển. Bao gồm 12 công trình mang đậm kiến trúc của những ngôi chùa Việt cổ Bắc Bộ thế kỷ XV-XVI, quần thể khiến du khách như lạc vào miền thanh tịnh. Đường La Hán trầm mặc uy nghiêm trong sương mờ; Đại tượng Phật A Di Đà từ bi bao quát vạn thế hay những hiện tượng thiên nhiên kỳ thú như Phật quang, biển mây… tất cả khiến Fansipan trở thành điểm đến linh thiêng, an lạc.
Xa hơn về phương Nam, Linh Sơn Tiên Thạch Tự trên sườn núi Bà Đen Tây Ninh – nóc nhà Nam Bộ cũng là một điểm tâm linh nổi tiếng linh thiêng. Ngôi chùa cổ hơn 300 năm tuổi gắn liền với sự tích về sự hiển linh của Bà Đen không chỉ định danh cho cả một vùng đất mà còn gắn liền với tín ngưỡng thờ Thánh Mẫu Linh Sơn của cư dân bản địa.
Giải mã mạch thiêng linh sơn tự
Theo các nhà nghiên cứu về lịch sử – văn hóa, lý do khiến các vị cao tăng thường chọn núi cao để xây dựng chùa vốn xuất phát sâu xa từ tín ngưỡng Phật giáo nguyên thủy. Theo đó, Phật giáo nguyên thủy vốn chủ trương “xuất thế”. Người đi tu gọi là xuất gia, nghĩa là buông bỏ tất thảy mọi thứ thuộc về thế tục.
Đạo Phật cho rằng: Muốn tu thì tâm phải tịnh, muốn tịnh thì lục căn (mắt, mũi, tai, miệng, thân và thần kinh) không nên tiếp xúc quá nhiều với trần thế. Thế nên, người xưa thường hay chọn những nơi vắng vẻ, xa lánh cám dỗ chốn bụi trần để tu học cho mau đạt Giác Ngộ.
Xét trên quan điểm phong thủy, địa thế trên núi là một trong những nơi lý tưởng, có phong thủy tốt, nhận được nhiều năng lượng từ đất trời, hội tụ linh khí, tạo ra không khí trang trọng uy nghiêm. Xây chùa cạnh các điểm tụ khí thiêng thì luôn được vượng khí, chùa sẽ linh thiêng và trường tồn cùng năm tháng.
Với không gian tâm linh an lạc giữa đất trời, ở nơi huyệt mạch quốc gia, các ngôi chùa trên núi không chỉ là điểm đến du sơn, cầu an, bái Phật linh thiêng, mà còn trở thành một di sản cho ngàn đời sau.
Năng Lượng (TH)
